در چهار دهه گذشته، آزار و اذیت روستاییان بهایی در روستای ایول، واقع در استان مازندران، ابعاد غیر انسانی «عجیبی» به خود گرفت، از «غصب زمین، فشار شدید برای تغییر دین، آتش زدن منازل، و حتی دستور برای جدایی گاوهای بهاییان از گاوهای متعلق به مسلمانان».
تلاش مدنی بهاییان، از نوشتن نامه به مسئولان تا رجوع به قوه قضاییه، برای پایان دادن به این فاجعه انسانی به جایی نرسید و دادگاه تجدید نظر در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹ رأی صادره از سوی دادگاه بدوی مبنی بر مصادره زمینها، ساختمانها و خانههای ۲۷ بهایی را تأیید کرد، پرونده مختومه اعلام شد. مسئله سلب مالکیت سیستماتیک بهاییان در ایران و آنچه در روستای ایول اتفاق افتاد، در روز ۱۶ بهمن ۱۳۹۹ طی یک وبینار به میزبانی اوین اینجیر، نماینده پارلمان اروپا و از اعضای حزب سوسیال دموکرات سوئد، مورد توجه قرار گرفت.
میلون کوتاری، گزارشگر ویژه سابق سازمان ملل در امور حق مسکن؛ آنتونیو لوپز ایستوریس وایت، نماینده پارلمان اروپا از حزب مردم اسپانیا؛ آندرس استربرگ، نماینده پارلمان سوئد؛ و دیان علائی، نماینده جامعه بینالمللی بهایی در سازمان ملل، از جمله حاضران در این نشست بودند. این وبینار راشل بیانی از دفتر جامعهٔ جهانی بهایی در بروکسل بود. این وبینار با پخش بخش کوتاهی از مستند «تابوی ایرانی» (ساخته رضا علامهزاده، ۲۰۱۱) آغاز شد، که در آن ساکنان بهایی روستای ایول از اینکه چگونه مقامات به آنها گفتهاند که دهکده اجدادی خود را ترک کنند و «به اسرائیل بروند» صحبت میکنند.
طی چهار دهه گذشته، قوه قضاییه ایران افراد بسیاری از جمله بهاییان را با صدور احکام حبس روانه زندان کرده است. بسیاری از فعالان مدنی و اعضای جامعه اقلیتهای دینی و مذهبی، بدون ارائه هیچ سند و مدرکی به «جاسوسی برای اسرائیل» یا به نوعی به ارتباط با «صهیونیسم» متهم شدهاند.
در این وبینار، دیان علائی توضیح داد که از زمان انقلاب ۵۷ و پس از روی کار آمدن جمهوری اسلامی، بهاییان در ایران همواره مورد آزار و اذیت سیستماتیک بودهاند. وی در توصیف تجربه آزار و اذیت بهاییان ایرانی به گفته هاینر بیلفلد، گزارشگر ویژه سابق سازمان ملل در زمینه آزادی مذهب و عقاید، اشاره کرد: «از گهواره تا گور و فراتر از آن.»
برای دههها، بهاییان به منظور احقاق حقوق خود نامههای بسیاری به مقامات مختلف کشور نوشتند، اما آنها همچنان «بی صدا» و «بی دفاع» باقی ماندهاند، چنانکه وقتی دادگاه تجدید نظر در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹ رأی صادره از سوی دادگاه بدوی مبنی بر مصادره زمینها، ساختمانها و خانههای ۲۷ بهایی را تأیید کرد، پرونده مختومه اعلام شد.
طبق اسناد بهاییان، از زمان انقلاب تا کنون، روستاییان بهایی ایول به کرات مورد اذیت و آزار قرار گرفتهاند و از جمله در سال ۱۳۶۲، دهها بهایی در مسجدی محلی حبس شده، و به مدت سه روز بدون آب و غذا در اسارت بودند و تحت فشار قرار گرفتند که اعتقاد خود را انکار کنند. در سال ۱۳۸۹، خانههای متعلق به حدود ۵۰ بهایی در ایول سوزانده و تخریب شد و آنها از مزارع و خانههای اجدادی خود رانده شدند. تلاش آنها برای حل و فصل این مشکل از طریق حقوقی راه به جایی نبرد و حتی به وکلای آنها امکان مطالعه و بررسی پروندهها جهت تنظیم لایحه دفاعیه داده نشد.
برای دههها، بهاییان به منظور احقاق حقوق خود نامههای بسیاری به مقامات مختلف کشور نوشتند، اما آنها همچنان «بی صدا» و «بی دفاع» باقی ماندهاند، چنانکه وقتی دادگاه تجدید نظر در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹ رأی صادره از سوی دادگاه بدوی مبنی بر مصادره زمینها، ساختمانها و خانههای ۲۷ بهایی را تأیید کرد، پرونده مختومه اعلام شد.
اسناد نشان میدهند علیرغم اینکه بهاییان ساکن این روستا، که به دلیل هویت خود، از اوایل انقلاب، قربانی اذیت و آزار مذهبی بودند، در بسیاری از اقدامات مدنی برای کمک به دیگران فعال بودند، از مشارکت در ساخت مدرسهای برای کل روستا گرفته تا کمک به قربانیان زلزله در کرمان.
اسناد نشان میدهند علیرغم اینکه بهاییان ساکن این روستا، که به دلیل هویت خود، از اوایل انقلاب، قربانی اذیت و آزار مذهبی بودند، در بسیاری از اقدامات مدنی برای کمک به دیگران فعال بودند، از مشارکت در ساخت مدرسهای برای کل روستا گرفته تا کمک به قربانیان زلزله در کرمان.
دیان علائی میگوید: «آنچه در این روستا اتفاق افتاد چیزی بیش از سلب مالکیت از بهاییان بود، زیرا آنها مجبور به ترک خانههای خود شدند. این یک آوارگی اجباری داخلی است.»
میلون کوتاری، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حق مسکن، که در گذشته به ایران نیز سفری داشته است، افزود آنچه که در موردش صحبت میکنیم بخشی از یک تبعیض تاریخی علیه اقلیتها از زمان وقوع آن به اصطلاح انقلاب است. مصادره زمین و تخریب خانهها توسط رژیم به عنوان مجازات جمعی علیه اقلیتها استفاده میشود. حکومت ایران از ماده ۴۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی با سوءاستفاده از این ماده، به عنوان ابزاری برای سلب مالکیت و نوعی مجازات علیه بهائیت بهره میگیرد. در اواخر بهمن ماه، در نامهای اعتراضی که گروهی از حقوقدانان کانادایی خطاب به قوه قضاییه نوشتهاند، آمده که همزمان با تخریب منازل بهاییان در این روستا، زمینهای ۲۷ تن از بهاییان این روستا نیز مصادره شده است. این اقدام بر اساس ماده ۴۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی صورت گرفته که اجازه مصادره «اموال نامشروع» را داده است. آنها خواستار بازگرداندن این زمینها به بهاییان روستایی شدهاند.
سازمان های اسلامی از جمله کنگره اسلامی آمریکا،رهبران مسلمان، مقامات دولتی و نمایندگان پارلمان از کشورهای مختلف، به اعتراض فزاینده به مصادره اموال بهاییان پیوستند.
اوین اینجیر، نماینده سوئدی پارلمان اروپا، نیز معتقد است یکی از ابزارهایی که در ایران علیه اقلیتها استفاده شده، محروم کردن بهاییان از حق مالکیت در طی دههها مصادره سیستماتیک جهت اعمال فشار بر آنها برای طرد از سرزمین و کشورشان است.
اوین اینجیر، نماینده سوئدی پارلمان اروپا، نیز معتقد است یکی از ابزارهایی که در ایران علیه اقلیتها استفاده شده، محروم کردن بهاییان از حق مالکیت در طی دههها مصادره سیستماتیک جهت اعمال فشار بر آنها برای طرد از سرزمین و کشورشان است.
از آنجایی که اذیت و آزار علیه بهاییان و بسیاری از جوامع دینی و مذهبی دیگر در ایران برای مدت بیش از چهار دهه ادامه داشته است، آنتونیو لوپز ایستوریس وایت، نماینده پارلمان اروپا، پیشنهاد میکند که اروپاییها باید در این موضوع وارد شده و حق آزادی دین و عقیده را به عنوان اولویتی در برنامه امور خارجه خود قرار دهند. وی همچنین توصیه میکند که سیاستمداران اروپایی با کنشگران جامعه مدنی، از جمله بهاییها ملاقات نموده و اروپا اعمال تحریمها و مجازات را علیه ناقضان حقوق بشر در دستور کار خود قرار دهد.
ایول به همراه چندین روستای دیگر از جمله کتا در استان کهگیلویه و بویراحمد محل سکونت روستاییان بهایی میباشد که از زمینهای اجدادی خود بیرون رانده شدهاند. سازمان ملل، عفو بینالملل و اتحادیه اروپا اظهار داشتهاند که اعضای جامعه بهائیت در ایران به طرق گوناگون همچون بازداشتهای خودسرانه، حبسهای غیرقانونی، ضرب و شتم، شکنجه، اعدامهای غیرعادلانه، مصادره و تخریب املاک متعلق به آنها و جامعه بهاییان، ایجاد موانع بر سر راه استخدام، محرومیت از مزایای دولتی، انکار حقوق شهروندی و آزادیها و عدم دسترسی به آموزش عالی تحت فشار و آزار و اذیت بودهاند.